Plant-based meat : เนื้อสัตว์จากพืชที่ก้าวขึ้นมาเทียบเนื้อสัตว์ที่เราคุ้นเคย

งานวิจัยหลายชิ้นชี้ว่าการกิน ‘เนื้อสัตว์’ เป็นส่วนหนึ่งของสาเหตุโลกร้อน อันเนื่องมาจากกระบวนการเลี้ยงที่ใช้ทรัพยากรดินและน้ำ รวมถึงระบบขนส่งตั้งแต่ต้นน้ำจนปลายน้ำ ก่อให้เกิดการพัฒนาเนื้อสัตว์จากพืช (Plant-based meat)

อัตราการเติบของความต้องการเนื้อสัตว์ทางเลือกเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะประเทศทางฝั่งยุโรปอเมริกา ทำให้มีการลงทุนใน Start-up เพื่อพัฒนาเนื้อสัตว์ทางเลือกจากห้องทดลองเพื่อเจาะตลาดกลุ่มที่ปฏิเสธเนื้อสัตว์ดั้งเดิม

ปัญหาเดิมของแหล่งโปรตีนทางเลือกของเนื้อสัตว์หรือโปรตีนจากพืช เช่น เต้าหู้ นมถั่วเหลือง โปรตีนเกษตร คือ สารอาหารต่างๆ ที่จำเป็นต่อความต้องการของร่างกาย ลักษณะเฉพาะ เช่น กลิ่น ที่ทำให้หลายคนปฏิเสธที่จะหันมาบริโภคโปรตีนทางเลือกเหล่านี้

นอกจากนี้ยังมีประเด็นเรื่อง ความอ่อนไหวต่ออาหารของแต่ละคนที่แตกต่างกัน ทำให้เกิดอาหารแพ้อาหารต่าง ๆ ทำให้ความต้องการอาหารของแต่ละคนมีความแตกต่างกันไป เช่น ขนมปังที่ปราศจากกลูเตน นมที่ไม่มีกรดโตส หรืออาหารที่ไม่ใส่ถั่ว เป็นต้น ความต้องการเหล่านี้ทำให้ตลาดของอาหารเฉพาะบุคคล (Personalised foods) มีมูลค่าขยายตัวอย่างต่อเนื่อง

แต่สิ่งที่เป็นความท้าทายที่สุดของเนื้อสัตว์จากพืช คือ เนื้อสัมผัส (Texture) ที่เหมือนเนื้อสัตว์จริงๆ 

ด้วยความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ทำให้ Start-up ในอิสราเอล นาม SavorEat เคลมว่า บริษัทสามารถทำให้เนื้อสัตว์จากพืชมีองค์ประกอบของ รสชาติ รสสัมผัส เนื้อสัมผัส กลิ่นรส ไม่ต่างจากการกินเนื้อสัตว์ที่เราคุ้นเคย ด้วยการพัฒนาเครื่องพิมพ์ 3D ที่เป็น Robot สำหรับพิมพ์เนื้อสัตว์ทางเลือกที่ทำจากพืช (Plant-based meat alternatives)

เจ้าเครื่องนี้สามารถพิมพ์เนื้อสำหรับเบอร์เกอร์ ภายในเวลาเพียง 6 นาที จากนั้นนำไปกิลล์ต่อจนสุก ประกอบด้วยขนมปัง ส่วนประกอบอื่น จนกลายเป็นเบอร์เกอร์ ดังภาพ

เราไม่รู้ว่าสิ่งที่ทาง SavorEat ประกาศออกมานั้น เป็นจริงดังคำกล่าว 100% หรือจะเกินความจริงไปมากนอกแค่ไหน

แต่นี่คือ สัญญาณที่สำคัญสำหรับคนที่เกี่ยวข้องกับโซ่อุปทานของอุตสาหกรรมอาหารและบริการในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็น วงการปศุสัตว์ คนกลาง ร้านอาหาร หรือแม้แต่ยักษ์ใหญ่ในธุรกิจอาหารต้องเตรียมพร้อมรับมือ

เพราะเนื้อทางเลือกที่มาจากพืชนี้ ได้พัฒนาขึ้นมาเรียกว่าหายใจรดต้นคอกันเลยทีเดียว และที่สำคัญ กระบวนการผลิตแทบไม่ต้องใช้แรงงานมนุษย์อย่างเรา

แน่นอนเมื่อ SavorEat สามารถทำได้ เหล่า Start-up คู่แข่งมีหรือจะไม่เร่งพัฒนา 

ตอนนี้ SavorEat เหลือด่านสำคัญที่จะต้องฝ่า คือ ต้นทุนการผลิต และประสิทธิภาพการผลิตของเจ้า Robot!!! ซึ่งคาดว่าอีกไม่นานเกินรอ ด่านนี้คงทลายไป…

ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ในการวิจัยและพัฒนาโปรตีนทางเลือก ได้ยกระดับอย่างรวดเร็ว น่าตื่นเต้นไม่น้อยสำหรับสายมังสวิรัติ สายเจ หรือแม้แต่คนที่ชอบกิน ชอบลองอะไรใหม่ๆ

เนื้อสัตว์จากพืชกำลังจะเข้ามาเป็นหนึ่งในทางเลือกให้กับผู้บริโภคทุกกลุ่มได้มีโอกาสลิ้มลอง นั่นหมายถึงตลาดที่เคยเป็นของเนื้อสัตว์ดั้งเดิมกำลังจะถูกเนื้อสัตว์จากพืชกลุ่มนี้แบ่งชิ้นเค้ก ซึ่งตลาดนี้มีมูลค่าประมาณ 1142.9 พันล้านเหรียญ (U.S. dollars) ในปี 2023 [2] โดยเฉพาะภูมิภาคเอเชียที่มีอัตราการเติบโตของการผลิตเนื้อมากที่สุดเมื่อเทียบกับภูมิภาคอื่นของโลก

Plant-based meat ส่งผลแน่ๆ อัตราการเติบโตของอุตสาหกรรมการผลิตเนื้อสัตว์อาจจะไม่ได้โตดังเช่นในอดีตที่ผ่านมา

หันกลับมาดูไทย แหล่งผลิตอาหารที่สำคัญของโลก จะรับมืออย่างไร

Source:

1. Flora Southey. 2020. Robot developed that 3D prints and grills meat analogues in 6 minutes: ‘We are completely disrupting the supply chain’. Retrieves: https://www.foodnavigator.com/Article/2020/07/29/SavorEat-3D-prints-and-grills-meat-analogues-in-6-minutes-We-are-completely-disrupting-the-supply-chain. 29 July 2020
2. 2. https://www.statista.com/statistics/502286/global-meat-and-seafood-market-value/
3. Hannah Ritchie (2017) – “Meat and Dairy Production”. Published online at OurWorldInData.org. Retrieved from: ‘https://ourworldindata.org/meat-production’ [Online Resource]